Het staat op het punt van verschijnen: een uitgave met als titel
‘Mijn stem zal niet meer zwijgen, negen psalmen in tijden van
nood.’
Toen ik de aankondiging zag, begreep ik niet direct waar we
mee te maken hadden. Negen psalmen, dat wordt maar een
klein boekje, dacht ik. Toen ik verder keek werd het me
duidelijk, ook al omdat de uitgever luistert naar de naam JSB
records: het is dus een CD, zo’n geluidsdrager waarvan wij,
zestigers, de uitvinding nog heel bewust meemaakten, en waar
wij toen, en nog, dolblij mee waren, omdat die er voor zorgde
dat orgelopnames zonder toenemend getik en geruis de kamer
in konden worden gestuurd. Voor jonge mensen overigens is
zo’n CD een ding uit een grijs verleden, maar dit terzijde.
Nog even verder gekeken bleek het om een dubbeluitgave te
gaan: een CD mét een boek, of, zo u wilt, een boek mét een
CD.
Van Sietze de Vries, de organist die de CD vol improviseerde,
kreeg ik alvast een inkijkje.
In het voorwoord vertelt hij dat de PKN in december 2020 een
brochure uitgaf met als titel: Als het leven kantelt – psalmen in
coronatijd. Hierin wordt een aantal psalmen ingedeeld rond de
thematiek Vader – Zoon – Geest. De verschijning van de
brochure gaf het team van JSB-records het idee om iets met die
psalmselectie te doen.
En daarbij beperkte men zich niet, hetgeen je toch van een
platenmaatschappij zou kunnen verwachten, tot het alleen maar
doen klinken van die psalmen.
Men besloot het breder op te zetten. “Wat zou het waardevol
zijn iets te maken dat zowel het oor als het oog en het hart kan
bereiken!”
Voor het ‘oor-deel’ was de keuze niet moeilijk: een betere
improvisator dan Sietze de Vries is in heel het land, en volgens
mij ook heel ver daar buiten, niet te vinden. Op YouTube (of
allepsalmen.nl) zijn talloze voorbeelden te vinden van de
manier waarop hij van elke psalm die hij op de orgellessenaar
zet een belevenis weet te maken. Muzikaal altijd prachtig en
technisch doorgaans indrukwekkend en onnavolgbaar. Vaak
speelt hij in barokke stijl, maar ook romantische en moderne
klanken schuwt hij niet.
Voor het oog werd Anjo de Haan benaderd. Musicus,
koordirigent, maar vooral ook aan de weg timmerend als
fotograaf, waarbij hij, alweer volgens het voorwoord van de
uitgave “veel indruk maakt vanwege zijn oog voor onderwerpen,
lichtval en detail.” Hem werd gevraagd landschapsfoto’s te
maken in de provincie Groningen.
Een negental theologen, noorderlingen, of mensen met een
band met het noorden, (één van hen is een regelmatige
schrijver in de kerkbode, Klaas Pieterman,) werd uitgenodigd bij
elke psalm een meditatie te schrijven, en zo wordt, neem ik
aan, ook het hart bereikt.
Jan Luth, muziekwetenschapper/hymnoloog - beroemd is (de
titel van) zijn dissertatie over de protestante kerkzang ‘Daer
wert om ‘t seerste uitgekreten - schreef een inleiding over de
geschiedenis van het gebruik van het Geneefs Psalter in
Nederland.
Van elke psalm kunnen we ook de (onberijmde) tekst lezen,
soms zoals we die al kennen, soms opnieuw vertaald.
Om het luisteren te ondersteunen is tot slot ook nog de
muzieknotatie van de melodieën opgenomen. Dat dat gebeurt
in een soort quasi handgeschreven notenbeeld vind ik
persoonlijk het enige (kleine) minpuntje aan de visuele
presentatie van het geheel.
Hoe de CD klinkt weten we nog niet. Dit is geen bespreking,
slechts een aankondiging. Maar in de wetenschap dat de
opnames zijn gemaakt op het orgel van de Martinikerk te
Groningen (met ook nog twee uitstapjes naar een regaal), dat
er wordt gespeeld door Sietze de Vries over wie ik hiervoor al
uitgebreid de loftrompet heb gestoken, en geluisterd hebbend
naar één voorbeeld op MP3, durf ik te stellen dat dit een
prachtuitgave wordt.
Het boek met CD is te bestellen bij JSB-records, Havenweg 48,
9982 ED UITHUIZERMEEDEN, info@jsbrecords.nl.
De prijs is € 24,95; wie voor 1 mei bestelt betaalt slechts
€17,95.