(10 december 2011)
Het klinkt altijd heel bijzonder. Het geroezemoes in de kerkzaal in Zuidhorn.
Het vormt het geluidsdecor op donderdag 17 november j.l., en het wordt
gemaakt door de stemmen van 512 vrouwen in afwachting van de dingen
die komen gaan. Het is de Provinciale Ontmoetingsdag van Passage,
christelijk-maatschappelijke vrouwenbeweging.
Ik was naar Zuidhorn afgereisd om de vrouwen bij de samenzangen te begeleiden
en ook wat orgelsolo’s te leveren. Onze hoofdredacteur vond dat ik dan ook wel
een verslagje van de dag kon maken. Bij deze…
Die 512 is niet zomaar een getal. Het is de nauwkeurige optelsom van de penningmeester van de club,
waaruit kan worden gedestilleerd hoeveel koffie, hoeveel soep en hoeveel lunchpakketten er straks
moeten worden uitgereikt. Het zorgt nog voor enige vertraging als blijkt dat de vrouwen van de afdeling Bedum
er wel zijn, maar zich niet hebben gemeld. “Dan heeft u ook geen lunchbon gekregen…” concludeert de voorzitter,
Aagtje Elderman-Star.
Als het allemaal is geregeld kan de dag beginnen. Emma van Dijk-Beeftink legt uit hoe ze het bloemstuk in elkaar
heeft gestoken, waarbij ook nog een voorstelling hoort achter doorzichtig plastic, symbool van een muur die wordt
opgeworpen, en die je niet altijd ziet, maar die er wel is. Onwillekeurig moest ik, misschien wel omdat ik de enige
man in de kerkzaal was, denken aan een glazen plafon.
Anneke Musschenga-Kuiper verzorgt de meditatie, aan de hand van het verhaal van Ruth. De meer dan
vijfhonderd vrouwen zingen enthousiast uit Psalm 25 en Gezang 488B.
Ruth Peetoom
En dan is het tijd voor de lezing van Ruth Peetoom. Ze is uitgenodigd als spreker naar aanleiding van haar
bijdrage aan de herdenking en viering van 4 en 5 mei. En het gaat over ‘Dat mag jij niet van het geloof!’. De
uitnodiging dateert van vóór het moment dat ze de voorzitter van het CDA werd. Ze spreekt dan ook niet als
politica, zo is de uitdrukkelijke mededeling. “En geen vragen over het asielbeleid!”
Ze begint met een citaat van Huub Oosterhuis:
Als vrijheid was wat vrijheid lijkt, wij waren
de mensen niet die wij nu angstig zijn –
wij zaaiden bronnen uit in de woestijn,
wij oogstten zeeën zonder te vervaren.
En het gaat over dominees en imams, over weigerambtenaren, over
rituele slacht, over artikel 23 van de grondwet, en ook nog over een
negatief advies van een genootschap van huisartsen over
jongensbesnijdenis. Alleen al het spreken er over leek mij pijn te doen.
Ik was vast de enige…
Haar conclusie is dat de scheiding van kerk en staat een goede zaak
is. Neutraliteit van de staat is prima, maar die moet niet leiden tot
inperking van religiositeit, alsof religie iets voor alléén achter de
voordeur zou zijn.
En de mijter van Sinterklaas komt ter sprake, dat daar het kruis niet
meer al te zichtbaar op zou mogen staan, en ze noemt de subsidie die
Youth for Christ niet meer krijgt voor haar activiteiten op het gebied van
verslavingszorg, alleen maar omdat men vanuit een christelijke
overtuiging opereert…
Vrijheid
Vrijheid is een groot goed. Zonder meer. Maar vrijheid is iets anders dan vrijblijvendheid. Vrijheid impliceert ook
een zekere verantwoordelijkheid. En er moet ruimte zijn. Zowel voor het dragen van een hoofddoek als voor het
dragen van een kruisteken.
Op de christelijke school van de kinderen van Ruth (hij heet De W.G. van der Hulstschool) wordt Kerstfeest
gevierd, maar men vertelt ook over het Suikerfeest. En als er vlees wordt gegeten kan dat net zo goed halal zijn.
(Even een terzijde: de spellingcontrole op mijn computer adviseert mij om Kerstfeest met een kleine letter te
spellen, maar bij Suikerfeest wil men een hoofdletter. Wat zou daar nou achter zitten…?)
Tolerant zijn, tolereren, het betekent letterlijk ‘verdragen’. Dat kan wel eens lastig zijn, maar we hoeven problemen
niet per definitie uit de weg te gaan. Vooroordelen zijn een grote bedreiging van de samenleving. We weten in de
ene wijk van de stad vaak niet eens wat voor mensen er in de andere wijk wonen. Verschillende wijken kunnen
heel verschillende karakters hebben.
Om de discussie na de koffiepauze op gang te helpen heeft Ruth Peetoom wat stellingen op papier gezet. De
aanwezigen hebben die later niet nodig om toch veel en soms indringende vragen te stellen.
Het laveren om de politieke vragen heen valt erg mee. Je krijgt haast het idee dat Okke Jager gelijk had toen hij
een van zijn boekjes de titel meegaf: ‘Alles is politiek, maar politiek is niet alles…’
En of je nou voorzitter van het CDA bent, zomaar een predikant, of zomaar een deelnemer aan de Provinciale
Ontmoetingsdag, een mening kun je overal over hebben… En bij de vraag wat je als gelovige wel of niet mag, of
wat je als gelovige vooral vróeger wel of niet mocht, beland je toch ook steeds weer op het gebied van mens en
samenleving, en dan is de politiek weer heel dichtbij.
Lied
Op verzoek van de organisatie had ik het Zuid-Afrikaanse ‘Lied van Ruth’ van Stef Bos (wat is You Tube toch een
mooi medium!) uitgewerkt. Het zou mooi zijn als dat tijdens een van de muzikale intermezzo’s zou kunnen klinken.
Het was ook op de landelijke Ontmoetingsdag aan de orde geweest. Aangezien het typisch zo’n lied is waarbij
het vooral om de tekst gaat (alleen het refrein is enigszins melodieus), was ik zo brutaal om het niet alleen te
spelen, maar er ook maar bij te zingen. Mooi dat zo’n kerk dan over zo’n fantastische geluidsinstallatie blijkt te
beschikken!
Als de lunch daar is zingen de vrouwen nog, en al even enthousiast, ‘Samen in de naam van Jezus’. Tijdens die
lunch wordt Ruth Peetoom uitgebreid geïnterviewd. Ongetwijfeld niet in haar functie als dagspreker maar als
CDA-voorzitter.
’s Middags is er ontspanning, met het Trio Vilde Katshke, Joodse verhalen gecombineerd met klezmermuziek.
Als afsluiting staat op het programma nog een keer het lied ‘Samen in de naam van Jezus’ maar nu op de tekst
van Ineke Ludikhuize ‘Samen vormen wij Passage, vrouwen aan elkaar gewaagd’. Het heeft vast weer net zo
uitbundig geklonken: “In ontmoeting, in gesprekken vinden wij een bron van kracht. Daaruit delen, daaruit leven
doet ons zingen, dag en nacht.”
Uw scribent was er geen getuige meer van, het werk riep, en ook Ruth Peetoom zat waarschijnlijk al weer lang en
breed in Den Haag.
Het was een mooie dag.