artikelen
> STARTPAGINA
> ARTIKELEN
Lijdenstijd en geluk
(26 maart 2011)
We zaten nog in februari.
De dienst was net
begonnen.
De dominee
startte met de
opmerking dat we op deze
eerste
zondag van de
veertigdagentijd zouden lezen
uit…
en wat hij vervolgens zei
hoorde ik al niet meer want ik
schrok. Ik had
dus heel iets
verkeerds zitten spelen voor de
dienst, niet in de gaten hebbend
dat de lijdenstijd begonnen was.
Dom natuurlijk, want het is de
mooiste tijd
van het jaar om
muziek bij te maken. Maar gaandeweg begon
ik te
denken. Wetend dat we laat
Pasen hebben zal ook de
lijdenstijd niet
vroeg beginnen.
En dan eind februari al? Zou die
dominee ook zo’n
kerkenwerkagenda met fouten
hebben…
En inderdaad, pas 13 maart was het echt de
eerste zondag van de veertigdagentijd, na,
bijzonder coïncident, aswoensdag op
dezelfde dag als de Biddag. En ook pas vanaf 13
maart konden we dus echt weer
ongebreideld gaan genieten van de Matthäus Passion en
andere prachtige muziek
die componisten, geïnspireerd door de lijdenstijd, wisten te maken.
Lijdenstijd
Ik vind het met die veertigdagentijd
altijd net als met de lente. (De datum van Pasen valt
natuurlijk ook niet voor
niets op de eerste zondag na de volle maan in de lente, steeds
tussen 22 maart
en 25 april!) Alles begint uit te botten, over de heg komt een groene waas,
het geeft zo’n blij gevoel van een mooi vooruitzicht. Wat dat betreft kan mij
zo’n tijd ook niet
lang genoeg duren. Eigenlijk, en dat geldt zowel voor de
lente als voor de lijdenstijd, vind ik
het vooruitzicht op wat komen gaat nog
mooier dan de vervulling van die verwachting.
Iedereen kent wel het principe
van ‘bezit van de zaak, eind van het vermaak’: je wilt iets heel
erg graag, je
zeurt er je ouders eindeloos over door en als het dan op een gegeven moment
zover is dat de wens wordt vervuld denk je: was dat nou alles? Heb ik me daar
zo op
verheugd?
Maar misschien heeft dat ook wel weer te
maken met ons verwende leven. Ons uitzien naar
een mooi weekend, een leuke
vakantie, zo’n vooruitzicht heeft toch iets van een luxe. Heel
iets anders
dan, om maar eens een dwarsstraat te noemen, de mensen in Noord-Afrika en
het
Midden-Oosten die zo hopen op een beter leven in een democratischer land.
Eerlijk
gezegd had ik nooit zo in de gaten dat al die landen ware dictaturen
waren…
Zomertijd
Dit weekend begint de zomertijd weer,
ingevoerd in 1977, als middel om energie te sparen.
Eigenlijk werd hij her-ingevoerd, want van 1916 tot 1945 verzetten we ook jaarlijks al onze
klokken. Maar ook toen was het niet meer helemaal nieuw, want zelfs in de
Bijbel (in Jozua
10 : 12 en 13) wordt de tijd al gemanipuleerd om meer
rendement uit de dag te kunnen
halen!
Die zomertijd is ook iets waar ik elk jaar
naar uitzie. Weken van tevoren denk ik al bij een
bepaalde lichtval om,
bijvoorbeeld, een uur of zeven: straks hebben we om acht uur deze
zelfde
lichtval nog! En ik verheug me op mooie lange warme avonden in de tuin,
heerlijk met
een kop koffie, een mooi boek en een sigaar.
En het verheugen daarop alleen al geeft een enorme vreugde…
Vooruitzien
Doordenkend over al dat blije vooruitzien
en zich verheugen stel ik me voor dat het leven er
een stuk mooier van zou
worden als het ons zou lukken om ervoor te zorgen dat we ons in
een soort
permanente staat van ‘zich-verheugen-op’ zouden bevinden. Het moet toch
mogelijk zijn, zou je zeggen, om in jezelf op de een of andere manier dat
gevoel op te
roepen. Maar misschien is het juist wel dankzij onze welvaart dat
het niet zo makkelijk is om
zo’n gelukkige tevredenheid te ervaren.
We hebben alles wat ons hartje begeert.
Het ontbreekt ons aan niets. (Natuurlijk. Ik weet dat
niet iedereen echt rijk
is, er is ziekte, mensen worden werkloos, oud, behoeftig, maar ik heb
het over
de algemene tendens van de doorsnee Nederlander met zijn welvaart.)
We leven, zelfs nu het niveau van die
welvaart dankzij de financiële crisis gedaald schijnt te
zijn naar het niveau
van 2003 of daaromtrent, alsof we het toen zo slecht hadden…, in grote
welvaart. Dat wat bij ons de armoedegrens heet, is voor mensen in andere delen
van de
wereld het niveau van een letterlijk ongekende weelde. We hebben niets
meer te wensen.
Geen doel, geen ideaal, gewoon een leven van dag tot dag
waaraan niets mankeert, en als
er al eens iets aan mankeert zou je dat kunnen
omschrijven als een luxeprobleem.
Slot
Regeren is vooruitzien. Een open deur,
haast een dooddoener. Wellicht zouden we ‘gelukkig
zijn’ kunnen definiëren met
‘vooruitzien náár’: ergens naar verlangen, voorpret, het gevoel dat
dingen
beter kunnen worden, mooier zullen zijn. De Egyptenaren hebben (al dan niet
terecht…) sinds het verdwijnen van Mubarak dat gevoel misschien, anderen in
die regio
doen ontzettend hun best om het ook te gaan ervaren…
En voor gelovigen gaat, het zou mooi zijn,
het misschien nog wel verder dan het weekend, de
mooie vakantie, de
democratie, of wat voor begerenswaardigs dan ook.
Daarom vind ik die lijdenstijd ook zo
mooi. En daarom was het ook helemaal niet zo erg dat
die dominee hem al op 27
februari liet beginnen…
Kees Steketee