artikelen
   

>  STARTPAGINA
>  ARTIKELEN

Lijdenstijd en geluk
(26 maart 2011)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

We zaten nog in februari.

De dienst was net begonnen.
De dominee startte met de opmerking dat we op deze eerste
zondag van de veertigdagentijd zouden lezen uit…
en wat hij vervolgens zei hoorde ik al niet meer want ik
schrok. Ik had dus heel iets verkeerds zitten spelen voor de
dienst, niet in de gaten hebbend dat de lijdenstijd begonnen was.
Dom natuurlijk, want het is de mooiste tijd van het jaar om
muziek bij te maken. Maar gaandeweg begon ik te
denken. Wetend dat we laat Pasen hebben zal ook de
lijdenstijd niet vroeg beginnen. En dan eind februari al? Zou die
dominee ook zo’n kerkenwerkagenda met fouten hebben…

 

En inderdaad, pas 13 maart was het echt de eerste zondag van de veertigdagentijd, na,
bijzonder coïncident, aswoensdag op dezelfde dag als de Biddag. En ook pas vanaf 13
maart konden we dus echt weer ongebreideld gaan genieten van de Matthäus Passion en
andere prachtige muziek die componisten, geïnspireerd door de lijdenstijd, wisten te maken.

 

Lijdenstijd

Ik vind het met die veertigdagentijd altijd net als met de lente. (De datum van Pasen valt
natuurlijk ook niet voor niets op de eerste zondag na de volle maan in de lente, steeds
tussen 22 maart en 25 april!) Alles begint uit te botten, over de heg komt een groene waas,
het geeft zo’n blij gevoel van een mooi vooruitzicht. Wat dat betreft kan mij zo’n tijd ook niet
lang genoeg duren. Eigenlijk, en dat geldt zowel voor de lente als voor de lijdenstijd, vind ik
het vooruitzicht op wat komen gaat nog mooier dan de vervulling van die verwachting.
Iedereen kent wel het principe van ‘bezit van de zaak, eind van het vermaak’: je wilt iets heel
erg graag, je zeurt er je ouders eindeloos over door en als het dan op een gegeven moment
zover is dat de wens wordt vervuld denk je: was dat nou alles? Heb ik me daar zo op
verheugd?

Maar misschien heeft dat ook wel weer te maken met ons verwende leven. Ons uitzien naar
een mooi weekend, een leuke vakantie, zo’n vooruitzicht heeft toch iets van een luxe. Heel
iets anders dan, om maar eens een dwarsstraat te noemen, de mensen in Noord-Afrika en
het Midden-Oosten die zo hopen op een beter leven in een democratischer land. Eerlijk
gezegd had ik nooit zo in de gaten dat al die landen ware dictaturen waren…


Zomertijd

Dit weekend begint de zomertijd weer, ingevoerd in 1977, als middel om energie te sparen.
Eigenlijk werd hij her-ingevoerd, want van 1916 tot 1945 verzetten we ook jaarlijks al onze
klokken. Maar ook toen was het niet meer helemaal nieuw, want zelfs in de Bijbel (in Jozua
10 : 12 en 13) wordt de tijd al gemanipuleerd om meer rendement uit de dag te kunnen
halen!

Die zomertijd is ook iets waar ik elk jaar naar uitzie. Weken van tevoren denk ik al bij een
bepaalde lichtval om, bijvoorbeeld, een uur of zeven: straks hebben we om acht uur deze
zelfde lichtval nog! En ik verheug me op mooie lange warme avonden in de tuin, heerlijk met
een kop koffie, een mooi boek en een sigaar.

En het verheugen daarop alleen al geeft een enorme vreugde…

 

Vooruitzien

Doordenkend over al dat blije vooruitzien en zich verheugen stel ik me voor dat het leven er
een stuk mooier van zou worden als het ons zou lukken om ervoor te zorgen dat we ons in
een soort permanente staat van ‘zich-verheugen-op’ zouden bevinden. Het moet toch
mogelijk zijn, zou je zeggen, om in jezelf op de een of andere manier dat gevoel op te
roepen. Maar misschien is het juist wel dankzij onze welvaart dat het niet zo makkelijk is om
zo’n gelukkige tevredenheid te ervaren.

We hebben alles wat ons hartje begeert. Het ontbreekt ons aan niets. (Natuurlijk. Ik weet dat
niet iedereen echt rijk is, er is ziekte, mensen worden werkloos, oud, behoeftig, maar ik heb
het over de algemene tendens van de doorsnee Nederlander met zijn welvaart.)

We leven, zelfs nu het niveau van die welvaart dankzij de financiële crisis gedaald schijnt te
zijn naar het niveau van 2003 of daaromtrent, alsof we het toen zo slecht hadden…, in grote
welvaart. Dat wat bij ons de armoedegrens heet, is voor mensen in andere delen van de
wereld het niveau van een letterlijk ongekende weelde. We hebben niets meer te wensen.
Geen doel, geen ideaal, gewoon een leven van dag tot dag waaraan niets mankeert, en als
er al eens iets aan mankeert zou je dat kunnen omschrijven als een luxeprobleem.


Slot

Regeren is vooruitzien. Een open deur, haast een dooddoener. Wellicht zouden we ‘gelukkig
zijn’ kunnen definiëren met ‘vooruitzien náár’: ergens naar verlangen, voorpret, het gevoel dat
dingen beter kunnen worden, mooier zullen zijn. De Egyptenaren hebben (al dan niet
terecht…) sinds het verdwijnen van Mubarak dat gevoel misschien, anderen in die regio
doen ontzettend hun best om het ook te gaan ervaren…

En voor gelovigen gaat, het zou mooi zijn, het misschien nog wel verder dan het weekend, de
mooie vakantie, de democratie, of wat voor begerenswaardigs dan ook.

Daarom vind ik die lijdenstijd ook zo mooi. En daarom was het ook helemaal niet zo erg dat
die dominee hem al op 27 februari liet beginnen…

Kees Steketee
 

>  STARTPAGINA
>  ARTIKELEN