artikelen   

>  STARTPAGINA
>  ARTIKELEN

Kleuterstress
(6 december 2008)

Het is schier onvermijdelijk het er over te hebben, in een kerkbode
waarvan de officiële verschijningsdatum 6 december is, en die bij de
meester lezers op 4 of 5 december in de bus valt.
Sint Nicolaas, de bisschop van Myra, de kindervriend die al op 15
november in Nederland aankwam, in de haven van Almere nota bene,
om zijn omvangrijke werk als weldoener aan te vangen. Volgens de
laatste cijfers van het CBS schijnt de kredietcrisis geen enkele invloed te
hebben op de hoeveelheid cadeaus die wij Nederlanders elkaar
schenken. Ik moet er wel even bij vertellen dat voor het gemak de
uitgaven voor Sinterklaas en Kerst bij elkaar worden opgeteld, want
steeds meer mensen, ook van kerkelijke huize, verschuiven het
pakjesfeest naar de Kerst.

Tot zover geen nieuws, neem ik aan.
Wat ik ook geen nieuws vond, was dat in oktober protesten klonken tegen winkeliers die wat al te
enthousiast met hun sinterklaasetalage in de weer waren. Ik kon me dat wel voorstellen. Een
aardig en gezellig familiegebeuren wordt wel héél erg vroeg belangrijk gemaakt. De kans dat je
niet zou merken dat 5 december er aan zit te komen wordt vakkundig uitgesloten. Elk jaar weer
hoor je commentaar op die vroege reclame-aanvallen.
Maar deze keer kwamen de protesten niet alleen uit de hoek van de mensen die vinden dat het
allemaal wel wat minder uitbundig zou kunnen. Er werd zelfs een nieuwe term voor bedacht:
kleuterstress!

Stress
Een kleuter moet lekker spelen, op de kleuterschool voorzichtig wat kleuren, wat plakken en hij
moet worden voorbereid op de grote school (Ja, ik weet ook wel dat we tegenwoordig basisscholen,
nee, scholen voor primair onderwijs hebben, maar ik vind nog steeds dat kleuters
kleuters zijn), maar zo’n wurm hoeft nog geen stress te hebben. Helemaal mee eens.
Ik dacht dat het bang maken met “wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe” al lang uit de tijd
was, en ook “de zak van sinterklaas” wordt bij mijn weten niet meer als dreigement gebruikt. Juist
om die arme drommels niet in de stress te doen schieten. En Zwarte Pieten – ik hou er niet van,
ik hou ook niet van clowns – zijn vooral leuk bedoeld met hun koddige gedrag en hun uitbundige
capriolen.
Maar dat bleek niet de aanleiding tot de spanning te zijn.
Nee, de kleuter raakt in de stress als hij al zo lang van tevoren al dat moois in de winkel ziet en

dan nog tot 5 december (of pas de Kerst…) moet
wachten voor hij weet wat hij krijgt…
Dat schijnt voor zo’n kind een ondragelijke tijd te zijn.
Ik kan daaruit niet anders concluderen dan dat het
kennelijk allemaal wel erg gaat om het krijgen en het
hebben. De link met de economische crisis is gauw
gelegd: die wordt toch enkel en alleen maar veroorzaakt
door die drang naar krijgen en hebben, naar steeds meer
willen, naar nooit tevreden zijn, nooit genoeg…
Kortom (ik geef toe, een beetje kort door de bocht):
die kleuterstress is een voorbode van nog veel grotere
crises die ons te wachten staan.

Armoede
Er is armoede in de wereld. Ook in Nederland. Volgens de ene politieke partij veel meer dan de
andere, het hangt er ook maar net van af waar je de grens legt, maar veel mensen zijn niet in
staat om voor hun kinderen een mooie Sinterklaasavond te organiseren. En leuke surprises die
weinig kosten, maar wel met mooie gedichten en veel liefde zijn ingepakt kunnen dat lang niet
altijd compenseren.
War Child, een prima organisatie die zich inzet voor kinderen in oorlogsgebieden (“Je kunt een
kind wel uit de oorlog halen, maar hoe haal je de oorlog uit een kind?”) heeft voorgesteld dat
kinderen op hun verlanglijstje voor sinterklaas één cadeautje doorstrepen. Met het geld dat
daarmee wordt uitgespaard kan War Child goed werk doen.
Sint en de Hoofdpiet vinden het een goede actie!
Ik ook. Maar ik vind het wel jammer dat we ons in zulke bijzondere bochten moeten wringen om
elkaar zo ver te krijgen dat we goed doen. En als je de voorbeeldlijstjes op de website van War
Child bekijkt dan zie je precies gedemonstreerd wat ik bedoel: na de laptop en het nieuwe
mobieltje worden dan de skates maar doorgestreept…
En nou maar hopen dat dat uitgespaarde geld wél naar War Child wordt overgemaakt!
Eigenlijk, en dat is wat ik kwijt wil in dit verhaal, is dat hele Sinterklaasgedoe een demonstratie
van onze decadentie. Bescheidenheid, soberheid, genoeg is genoeg, het staat allemaal haaks
op wat de Goedheiligman in ons oproept.
En dan te bedenken dat hij ooit begon als vriend van juist de arme kinderen…
En nou ik het toch over decadent heb: wat is dat toch voor een rare gewoonte om elk jaar nieuwe
kerstballen te kopen. Het ene jaar is rood de kleur, het jaar daarop groen en vervolgens weer
blauw. En ieder jaar wordt de hele boel vervangen en de voorraad op zolder weer uitgebreid….

Schijnheilig?
Tot slot: ik ben geen zure man. Ook ben ik niet heilig. En ik probeer ook vooral om niet schijnheilig
te zijn. Ik neem me elk jaar voor om bescheiden Sinterklaas te vieren. Niet te gek maken.
Leuke cadeautjes, zorgvuldig gecomponeerde gedichtjes er bij…
Maar ook elk jaar wel weer geven we toch meer uit dan we zelf achteraf goed vinden.
“Maar wel veel nuttige cadeaus natuurlijk! Die nieuwe schoenen moesten er tóch komen,
en wat moet je zonder muziekpapier? En dat boek over Bernhard en Juliana lijkt me toch
wel erg interessant, en die nieuwe cd van…”

Kees Steketee

>  STARTPAGINA
>  ARTIKELEN