artikelen    

>  STARTPAGINA
>  ARTIKELEN

Echt sexy…
(1 september 2007) 

De mens is een sociaal wezen. Mensen kunnen niet
zonder elkaar. “Het is niet goed dat de mens alleen
zij…” staat in Genesis 2 : 18.
Inmiddels zijn we als mensen met enkele miljarden op
deze wereld, en soms krijg je de indruk dat de mens
meer en meer een ásociaal wezen aan het worden is.
Ieder voor zich (en dan nog niet eens God voor ons
allen) en lang leve de lol. Misschien nog wel een
begrijpelijke mentaliteit ook voor mensen die zijn
groot geworden met een benepen opvoeding waar
niets mocht en vooral veel moest.

Maar of je nou het Scheppingsverhaal uit de Bijbel gelooft, de Evolutietheorie aanhangt, of een
combinatie van beide belijdt: ik meen te kunnen stellen dat de mens als de kroon op de
Schepping, respectievelijk het (relatieve) eindpunt van de evolutie wordt beschouwd. En vanuit die
gedachte is het onverdraaglijk dat die mens langzamerhand zo asociaal en onfatsoenlijk wordt,
eigenlijk zo degenereert. Of, anders gezegd, dat de wereld, en meer in het bijzonder de westerse
wereld, zo is doorgeslagen.
Ik werd getroffen door een artikel van Renate Dorrestein in dagblad Trouw van 30 juni j.l. Zij
reageert, overigens niet echt gebruikelijk, op kritieken op haar laatste boek, getiteld ‘Echt sexy’,
waarin ze die doorgeslagen maatschappij, met name op sexueel gebied, aan de orde stelt. Ze vindt
dat haar critici aan de ernst van de boodschap voorbij gaan door te veel te focussen op ‘het
verhaal’.
Ik besloot het boek te gaan lezen.

Modern
Renate Dorrestein neemt ons mee in de wereld van Fiebie Koolveld, een modern meisje van 13
jaar.
Dat moderne blijkt onder andere uit het bezit van een laptop, twee mobiele telefoons, een Tom-tom
en een Xbox. Ik moet bekennen dat ik van dat laatste ding niet eens weet wat het is!
Het gaat direct al over nieuwe games op computers waarmee je virtueel complete wereldoorlogen
kunt voeren en virussen over de aarde kunt verspreiden. En het gaat over haar gezinsleven en de
verhoudingen tussen ouders, exen, nieuwe relaties en alles wat de moderne samenleving tot de
moderne samenleving maakt.
In eerste instantie weet je niet goed waar het heen gaat.
Al snel komen we de billboards tegen met reclame voor mobiele telefoons, aangeprezen door een
moeder in ondergoed, met naast zich haar dochter, in kleuterleeftijd, óók in ondergoed, met haar
eigen telefoontje. Ook aan het bizarre feit dat die kleuter al terecht kan bij bijvoorbeeld de Hema
voor een sexy kinderstring wordt aandacht besteed. Dorrestein vraagt zich via Fiebie af hoe het
mogelijk is dat nou werkelijk niemand dat bizar lijkt te vinden… En ze is uiterst verbaasd over
moeders die voor hun kleuter zo’n string aanschaffen: “die vind ik dus niet goed snik.”
Maar in een wereld waar je via TMF en MTV 24 uur per dag hitsige jongens met sexy meisjes in de
weer kunt zien, kun je blijkbaar niet vroeg genoeg beginnen.
Het boek is een aanklacht tegen de moderne maatschappij, tegen de “verregaande seksualisering
van de samenleving en vooral van de jeugdcultuur.”
Fiebie gaat in het verhaal op zoek naar haar vriendin Sacha, die op maandagmorgen niet op
school verschijnt. Vrijdagmiddag hebben de meiden ruzie gehad, hetgeen Fiebie een extra
ongemakkelijk gevoel geeft. We volgen haar in haar zoektocht.

Ongeloofwaardig?
Renate Dorrestein beschrijft op prachtige wijze de leefwereld van Fiebie. Haar gedachten en
associaties zijn met vaart en humor verwoord. Het knappe is dat je het gevoel krijgt dat het klopt,
dat Dorrestein zich voortreffelijk heeft verplaatst in de hedendaagse tienergeest van de
hoofdpersonen. Maar dat bedenkend realiseer ik me ook dat ik dat misschien wel niet echt kan
beoordelen, als man van 53… In ieder geval komt ze geloofwaardig over.
De gang van het verhaal leek veel recensenten minder geloofwaardig, en in hun besprekingen (ik
las ze niet, maar citeer graag uit Dorresteins artikel in Trouw) stonden woorden als onwaarschijnlijk
en ongeloofwaardig.
“Maar er was nog meer met ‘Echt sexy’ aan de hand, vonden de recensenten. De hele setting van
een parallel jongerenuniversum waarin alles draait om seks werd ‘niet realistisch’ en ‘sterk
overdreven’ genoemd.”
Dorrestein vertelt vervolgens over een zeventienjarige jongen die een meisje van tien had
verkracht: “Zijn advocaat voerde aan dat de enige seksuele opvoeding die de dader had genoten,
afkomstig was van TMF en MTV en dat hij daarom niet voor zijn daad verantwoordelijk kon worden
gehouden.”

Conclusie
Ik kan iedereen aanraden ‘Echt sexy’ te lezen. De boodschap die Renate Dorrestein wil meegeven
komt overduidelijk door.
Dat de loop van het verhaal (die ik hier niet zal onthullen) onwaarschijnlijk en ongeloofwaardig is
zal best zo zijn. Het is inderdaad eigenlijk maar te hopen dat dat zo is: de wereld zou er nóg
beroerder aan toe zijn dan we al dachten.
Het mooie (hoewel in dit verband het woord mooi wellicht niet op zijn plaats is) vind ik dat we nu
eens niet gewaarschuwd worden door een (in de ogen van veel landgenoten) veel te gereformeerde
minister die de fatsoensrakker uithangt en ons mondige mensen wil betuttelen, maar door een
schrijfster die ons, zo lijkt het, van binnenuit met onze neus op de feiten drukt.
Ik kan niet anders, ik zei het al, dan het boek aanraden. Niet om vrolijk van te worden, maar wel om
kennis te kunnen nemen van een leefstijl die zich misschien dichter om de hoek afspeelt dan we
zouden willen denken.…
Alle titels van alle hoofdstukken beginnen met het woord ‘samen’.
Ik denk dat we ons ‘samen’ echt zorgen moeten maken.

Kees Steketee

n.a.v.
Renate Dorrestein, ‘Echt sexy’,
Contact, Amsterdam, 2007; 222 blz.

>  STARTPAGINA
>  ARTIKELEN