artikelen
> STARTPAGINA
> ARTIKELEN
CD-bespreking: (12 augustus 2006)
Euwe
de Jong en Sybolt de Jong (orgelvierhandig):
Cantatedelen van Joh. Seb. Bach
‘Bach anders dan anders’. Zo zou je de cd kunnen omschrijven die ik zag,
waarop de gebroeders de Jong vierhandig orgelspelend Cantatedelen
van Johann
Sebastian Bach vertolken.
En aangezien alles waar ‘Bach’ bij staat mij nieuwsgierig maakt en zeker
als
het ook nog anders dan anders is nam ik me voor er eens goed naar
te gaan
luisteren.
En bij de eerste tonen hoor je het al:
de speelvreugde spat er van af. In een perfect samenspel (je
kunt je soms
nauwelijks voorstellen dat de vier handen aan twee verschillende lijven
zitten!) spettert
“Erhalt uns, Herr, bei deinem Wort” (cantate 126) de
huiskamer binnen.
En de hele cd blijft boeien, tot en met het laatste stuk, een bewerking van
het openingskoor van
cantate 80, “Ein feste Burg ist unser Gott”.
Was ik aanvankelijk wat sceptisch, me afvragend wat er van vocale muziek
overblijft als je de
teksten vervangt door instrumentale lijnen, na het
beluisteren van de cd was van die scepsis niet
veel meer over.
Van sommige bewerkingen kende ik het origineel nauwelijks, van andere stukken
iets beter. Het
beluisteren van de voor mij bekendere stukken had een wat
andere dimensie dan de minder
gekende: in het achterhoofd hoorde ik toch het
origineel meeklinken.
Misschien wel vergelijkbaar met het naspelen van bekende popsongs (met excuses
voor de
vergelijking…): als je het origineel kent is het mooi om te horen, zo
niet dan blijft er van zo’n
popsong vaak niet veel over. De muziek zonder
tekst zegt niet zoveel.
Maar dan het verschil: de Bachstukken blijven in de bewerkingen overeind.
Dat is natuurlijk in de eerste plaats de verdienste van Bach zelf, maar zeker
ook van Sybolt (uit de
toelichting begrijp ik dat de jongste van de twee
broers verantwoordelijk was voor de
arrangementen) de Jong. Hij was ook degene
die het repertoire uitzocht en hij selecteerde daarbij
natuurlijk op de
geschiktheid voor orgel. En, zoals gezegd, dat is hem goed gelukt. Bij het
beluisteren bekruipt je soms een gevoel van lichte jaloezie: wat zou het toch
mooi zijn als ik ook vier
handen had…
We kunnen Euwe (1956) en Sybolt (1961) feliciteren met deze cd, en met hun
perfecte
samenwerking.
De opnames werden overigens gemaakt op het Hinsz-orgel in de Martinikerk te
Bolsward. In het
begeleidend boekje wordt in drie talen verantwoording
afgelegd over de keuze van de stukken en
de manier van bewerken. Soms in een
enkele zin, soms in een enkele alinea: de toelichtingen
passen daardoor mooi
bij de muziek: to the point en o zo duidelijk, en daardoor o zo mooi.
‘Echte’ orgelliefhebbers willen altijd graag informatie over de gebruikte
registraties en in dit geval
zou het ook mooi geweest zijn te vernemen hoe de
vier handen in de verschillende stukken over de
drie klavieren werden
verdeeld. Aan de andere kant: de dispositie van het Hinsz-orgel wordt ook in
het boekje vermeld zodat over het algemeen wel te determineren valt waar en
hoe wat gebeurt.
Beide heren hebben een website, waarop informatie over deze en andere
activiteiten is te vinden:
www.euwedejong.nl
of
www.syboltdejong.nl.
Via die websites is de cd te
bestellen. Ook staat daar een citaat van de grote Bachcantatekenner
Maarten ’t
Hart vermeld: 'Bewonderenswaardige Bach-bewerkingen bevlogen vertolkt.
Ongelofelijk zo virtuoos alles klinkt en zo schijnbaar moeiteloos.’
En zo is dat!
Overigens: voorop de cd-hoes, en ook alléén daar, staat ‘volume I’.
Dat suggereert dat er meer komt. Wat mij betreft: graag!